Olifanten in Maleisie

Ik wil graag olifanten zien, kan dit ook op het schiereiland Maleisie?

Op zich kun je voor olifanten beter naar Thailand of Borneo gaan. In Thailand heb je op veel plekken de mogelijkheid om ze te bekijken. In sommige gevallen is dit dan een speciaal olifanten opvanghuis (elephant shelter). Helaas komt het maar al te vaak voor dat het een schaamteloze toerististische trekpleister is, waar de olifanten dagelijks hetzelfde rondje lopen. Op deze wijze lijkt het meer op een attractie op de kermis. Wat ons betreft raden we een bezoek aan dit soort plekken af. Olifanten zijn niet om op te rijden, niet om mee te baden, en niet om zelf te voeren. Een plek met olifanten mag niet puur een toeristische attractie zijn.

In Maleisie is een olifant geen attractie

Gelukkig heeft Maleisie nauwelijks plekken met olifanten waar bovenstaande op van toepassing is. Op het schiereiland heb je twee projecten, waarbij olifanten worden opgevangen, en na enige tijd weer worden vrijgelaten. Vaak gebeuert dit na een verhuizing naar een nieuw leefgebied, waar botsingen tussen mens en olifanten niet kunnen plaatsvinden.

In Maleisie worden olifanten die te dicht bij de bevolkte gebieden komen, gevangen en daarna in beschermde natuurreservaten uitgezet. Vaak richten de olifanten schade aan dorpen en gewassen. Vroeger maakte de lokale bevolking het beest af, nu wordt het beest op verantwoorde wijze gevangen en in onbewoonde gebieden uitgezet. De olifantenpopulatie in Maleisie is door deze methode de laatste jaren flink uitgebreid.

In Maleisië moet je veel geluk hebben, wil je een wilde olifant in de natuur tegenkomen. Alleen wanneer je de jungle ingaat, heb je een kans dit prachtige beest in zijn natuurlijke habitat te ontmoeten. Wanneer dit echter niet tot de mogelijkheden behoort, dan kun je naar een speciaal opvangcentrum voor olifanten. Je hebt op diverse plekken in Maleisie van deze olifanten opvangcentra (ook wel sanctuary genoemd). Deze locaties zijn over het algemeen niet gemakkelijk per openbaar vervoer bereikbaar. Sommige toeristen willen zo’n opvangtehuis zo graag bezoeken dat ze de taxi naar de dichtstbijzijnde locatie (vanaf Kuala Lumpur) nemen. De beste optie is om er per huurauto naartoe te rijden. In veel gevallen kun je een bezoek aan zo’n opvangtehuis prima combineren met een mooie rondreis door het schiereiland Maleisie.

Kuala Gandah

Het dichtst bij Kuala Lumpur ligt het opvangtehuis Kuala Gandah. Hier worden olifanten opgevangen, voordat ze op onbewoonde plekken in de jungle worden vrijgelaten. Kuala Gandah ligt op ongeveer 1,5/2 uur rijden vanaf Kuala Lumpur, op de weg tussen Kuala Lumpur en Kuantan. Je kunt hier de olifanten bekijken en vooral veel te weten komen over het werk dat het opvangcentrum uitvoert, om de olifantenpopulatie te beschermen. Een deel van de inkomsten komen voort uit donaties ter plekke van de toeristen die het tehuis bezoeken. Als je olifanten in het wild hebt gespot; dan is een bezoek aan zo’n tehuis misschien niet zo heel interessant. In het verleden kon je bij Kuala Gandah ook een ritje op de rug van de olifanten maken, en zelfs met ze baden. Om zich te distantiëren van de eerder beschreven ontoelaatbare manieren om met olifanten om te gaan is besloten het opvanghuis meer een informatief karakter te geven en interactie met de olifanten tot een minimum te beperken. Hoewel het jammer is voor de kinderen die hier een schitterende tijd hadden, juichen wij dit initiatief toe.

Kuala Gandah is makkelijk te bereiken. Volg de snelweg vanaf Kuala Lumpur richting Kuantan tot aan de afslag Lanchang – Raub – Kuala Lipis. Vanaf hier kun je de borden richting ‘Kuala Gandah Elephant Conservation Centre’ volgen.

Sungei Ketiar

Een tweede sanctuary ligt in de deelstaat Terengganu. Vlakbij Lake Kenyir (een fantastisch mooi merenstelsel) ligt het opvangtehuis genaamd Sungei Ketiar. Het opvangtehuis is 15.000ha, en naast olifanten heb je er meer diersoorten die er tijdelijk worden opgevangen. Ook bij Sungei Ketiar doet men goed werk. Het team bij Sungei Ketiar wordt regelmatig ingezet om stropers op te sporen.
Wij hoorden overigens tijdens ons verblijf bij Lake Kenyir van een van de gidsen dat enkele weken voordat wij er waren een aantal toeristen in het gebied Tembat waren en hier een grote groep wilde olifanten gespot hebben. Dat zijn prachtervaringen. Eén van de toeristen was een Nederlander die zijn foto op het forum publiceerde (zie hieronder).

Sungai Ketiar is makkelijk bereikbaar vanaf Kuala Terengganu. Neem de algemene route richting Lake Kenyir. Op borden wordt het Lake Kenyir Resort al vanaf Kuala Terengganu weergegeven. De weg waar je en een bepaald moment op rijdt is de T156. Deze weg loopt tussen Kuala Berang en Gua Musang (de weg tussen Lake Kenyir en Cameron Highlands). Het tehuis ligt langs de weg; je kunt het niet missen.

Olifanten in het wild spotten

Je kunt op diverse plekken in Maleisie olifanten in het wild spotten. De Kinabatangan rivier en Royal Belum zijn twee plekken die het beste toegankelijk zijn voor reizigers.

Borneodwergolifanten langs de Kinabatangan rivier

De grootste populatie wilde olifanten vind je op Borneo. Hier leven nog vele olifanten in het wild, maar ook zij hebben het de laatste jaren erg zwaar te verduren. De Borneodwergolifant (pygmy elephant) is de olifantensoort die je vooral op Sabah tegenkomt. Helaas worden hun migratiepaden telkens weer verstoord, enerzijds door bebouwing anderzijds ontbossing. Ook de palmolieplantages spelen hier een grote rol in. Op Discovery Channel wordt zo nu en dan een prachtige uitzending getoond over deze olifantensoort. Wij hebben hier zelf ook diverse groepen olifanten in het wild gespot; een fantastische ervaring. Ook hier weer een kanttekening: eigenlijk zou het een goed teken zijn als je helemaal geen olifanten tegenkomt (of echt diep in de jungle). Rond Kinabatangan is de kans vrij groot om wilde olifanten tegen te komen tijdens een rivercruise. Dit is eigenlijk een slecht teken want rond Kinabatangan is zoveel bos gekapt dat de olifanten bijna geen leefruimte meer over hebben. Dit maakt de ‘spotkans’ voor toeristen ook groter. Enerzijds dus fantastisch, anderzijds ook de treurige realiteit dat olifanten het moeten doen met de restjes groen.

Royal Belum State Park

Er worden ook regelmatig wilde olifanten gespot in het Royal Belum State Park. Hier kunnen reizigers vanuit een bootje op zoek naar diverse (zeldzame) diersoorten. Er zijn zgn ‘salt-licks’, plekken waar olifanten graag op af komen.